Eerste les duiken

Met het bezoeken van deze pagina van DuikenInformatie.nl heb je de volgende stap gezet: Jij wilt leren duiken! Heel goed, dan kan het avontuur beginnen. Maar… voordat je het water in gaat is het handig een aantal dingen te weten, vandaar dat wij je bij deze een eerste theorieles geven.

Vereisten bij duiken

Om te beginnen moet je als duiker gezond zijn en jezelf goed voelen in het water, waarbij je enige zwemvaardigheden bezit. Vaak word je, wanneer je voor het eerst gaat duiken, gevraagd  een medische verklaring af te leggen, of een medische keuring te ondergaan. Een minimumleeftijd van 12 jaar wordt door de Nederlandse Vereniging voor Duikgeneeskunde geadviseerd.

De eerste keer duiken

De eerste keer onder water zal misschien even schrikken zijn. Het is de eerste keer dat je onderwater ademt. Allerlei nieuwe indrukken komen op je af. En ook het wennen aan de uitrusting zal je niet direct een behaaglijk gevoel geven. Wees gerust, het zal snel wennen. Om wat beter te begrijpen wat er allemaal gebeurd tijdens je eerste duik is het goed om naar de natuurkundige kant van het duiken te kijken.

Drijfvermogen

Volgens de wet van Archimedes is de opwaartse kracht van een voorwerp die zich in een vloeistof of gas bevindt, even groot als het gewicht van de verplaatste vloeistof of gas. Wanneer een voorwerp of lichaam een hoeveelheid water verplaatst waarvan het gewicht groter is dan het gewicht van betreffend voorwerp of lichaam zal het dus blijven drijven. In dat geval hebben we het over een positief drijfvermogen. Wanneer dit gewicht kleiner is en het voorwerp zinkt, dan is het drijfvermogen negatief. Zinkt het voorwerp of lichaam niet en drijft het niet, dan noemen we dit een neutraal drijfvermogen.

Omdat je bij het duiken de ene keer wilt dalen of stijgen en de andere keer op dezelfde plek wilt blijven hangen, is het belangrijk om controle te hebben over je drijfvermogen. Door gebruik te maken van lood zorg je voor een negatief drijfvermogen, zodat je onderwater kunt komen. In combinatie met je longen, trimvest en inflator kun je het drijfvermogen weer tot positief of neutraal brengen. Het controle krijgen over je drijfvermogen vergt training en ervaring. Een beginnende duiker zal dit dan ook vaak als moeilijk ervaren.

Druk

Kennis over druk is erg belangrijk wanneer je gaat duiken. Hieronder staan wat belangrijke zaken om te weten. Bij een duikcursus zal er op deze onderwerpen dieper in worden gegaan, om zo je veiligheid tijdens het duiken te vergroten.

Je hebt vast wel eens gehad dat je tijdens een autorit door bergen of een heuvelachtig gebied je oren dicht gingen zitten wanneer je een dal in reed. Dit komt omdat lucht druk uitoefent op je lichaam. En omdat je van hoogte verandert, verandert ook de druk van de lucht op je lichaam. Bij de daling gaan je oren dicht zitten omdat de lucht binnen de holtes in je lichaam door de druk een lagere volume krijgt. Je zult de druk alleen in holtes gevuld met lucht voelen, omdat de rest van je lichaam voor het overgrote deel uit vloeistof bestaat, welke niet/nauwelijks samendrukbaar is.

Net zoals bij lucht, oefent ook water druk uit op je lichaam. Echter, omdat de dichtheid bij water een stuk groter is dan bij lucht (en dus het gewicht groter is) zijn de drukveranderingen in het water bij een stijging of daling aanzienlijk groter. De druk aan de oppervlakte (en dus van de atmosfeer) is één bar. Tien meter water oefent ook een druk van één bar uit. Iedere tien meter aan diepte betekent dus één bar extra druk. Bij een diepte van 20 meter is er dus een druk van drie bar.

Op een meter diepte zul je deze verandering in druk al merken. Omdat de buis van Eustachius (die normaal gesproken de druk in de holtes van het hoofd reguleert) niet op kan werken tegen de grote drukverandering, zal dit een onbehaaglijk gevoel geven.

Het is belangrijk om, wanneer je dit gevoel krijgt, niet dieper te gaan. Voordat je dieper gaat dien je namelijk eerst te ‘klaren’. Dit is een techniek waarbij je lucht toevoegt aan de holtes in je hoofd die lucht bevatten. Hierdoor krijgen deze holtes weer een normaal volume, en verdwijnt het onbehaaglijke gevoel. Klaren wordt gedaan door tijdens het uitademen via de neus, de neus dicht te knijpen. Tijdens een daling zal dit meerdere malen gedaan moeten worden om een onbehaaglijk gevoel te voorkomen. Lukt het klaren niet? Ga dan niet dieper, en geef je buddy of instructeur meteen het teken hiervoor.

Ook de inhoud van je longen zal aan volume afnemen bij toenemende druk. Wanneer je gewoon in- en uitademt zal dit volume telkens gecorrigeerd worden. Zoals de volume afneemt bij een daling, zo neemt de volume toe bij een stijging. Dit is de reden waarom je bij het duiken ALTIJD moet blijven in- en uitademen. Doe je dit niet, en houd je je adem in, dan kan jouw veiligheid in het geding komen. Wanneer je je adem zou inhouden tijdens een stijging, zet de lucht in je longen uit en kunnen er overdruk verwondingen ontstaan. Deze verwondingen kunnen zeer ernstig en zelfs dodelijk zijn.

Omdat het volume aan lucht binnen je longen afneemt op diepte, wordt dit aangevuld met extra lucht. Dit betekend dat je bij elke ademhaling op diepte, meer lucht verbruikt. Hoe dieper je duikt, hoe groter het verbruik van je luchtvoorraad.

Om te onthouden

Dit was je eerste les! Nog even op een rijtje wat je moet onthouden:

• Het gewicht en de waterverplaatsing bepalen of een voorwerp een positief, negatief of neutraal drijfvermogen heeft
• Door gebruik van lood, je longen, trimvest en de inflator kun je het drijfvermogen beïnvloeden
• Bij toenemende druk vul je het volume in lucht bevattende holtes in je lichaam aan door te klaren
• Hoe dieper je duikt, hoe groter het verbruik van je luchtvoorraad
• Ga niet dieper als het klaren niet lukt!
• Houd tijdens het duiken nooit je adem in!

Bron:
Dit artikel is geschreven door de vorige eigenaar van duikeninformatie.nl. Het artikel is veel geraadpleegd door (beginnende) duikers en daarom hebben wij dit weer live gezet. Mochten hier vragen over zijn kan er via het contactformulier contact opgenomen worden.